حکایت مرد یخ فروش نیشابور

گویند در نیشابور گدایی سفیه بود که هر چه گدایی تحصیل کردی به یخ دادی و در جوالی گذاشته بر دوش گرفته گرد کوچه و بازار گشتی و هیچکس با او سودا نکردی تا آنکه آب شده از جوال (کیسه) بیرون رفتی و با وجود این حال، روز دیگر به همان شغل بودی.
و نیز بعضی گفته اند که یخ فروش نیشابور شخصی بود که هر روز یخ به دوش گرفته به بازار آوردی هرکس به تکلف پاره ای از آن بردی و از هیچیک نفعی بدو نرسیدی و موید قول اول است.

قطعه حکیم سنایی:
مثلت هست در سرای غرور
مثل یخ فروش نیشابور

در تموز آن یخک نهاده به پیش
کس خریدار نی و او درویش

هرچه زر داشت او به یخ درباخت
آفتاب تموز یخ بگداخت

یخ گدازان شده ز گرمی و مرد
با دلی دردناک و با دمِ سرد

زانکه عمر گذشته باقی داشت
آفتاب تموزش نگذاشت

این همی گفت و اشک می بارید
که بسی مان نماند و کس نخرید

و بعضی گفته اند که منظور از یخ فروش نیشابور خصوص شخصی مراد نیست، بلکه این صفت مراد است هر که باشد چه در نیشابور به واسطه خوبی آب و هوا کسی محتاج یخ نیست تا آنکه از یخ فروشی طرفی توان بست و ابیات حدیقه تایید این قول به روی احسن تواند کرد.