داستان کریم خان زند و مرد چاپلوس و حقه باز

پس از مرگ نادرشاه افشار، میان حکام محلی بر سر جانشینی او اختلاف افتاد و منازعه در گرفت تا اینکه یکی از فرماندهان سپاه نادرشاه به نام کریم خان زند تمام بخش های مرکزی، شمالی، غربی و جنوبی ایران را تحت سلطه خود در آورد و سلسله زندیه را پایه گذاری کرد. هر چند او تقریباً بر تمام خاک ایران مسلط شد، اما هرگز تاج گذاری نکرد و خود را پادشاه ندانست. او خودش را وکیل الرعایا معرف می کرد که هدفش خدمت به مردم و کارگزاری آنهاست.
کریم خان زند سه دهه فرمانروایی کرد و در ۸۰ سالگی درگذشت. در باره او داستانهای فراوانی در تاریخ آمده است. یکی از این داستانها به این شرح است:
کریم خان زند هر روز صبح از طلوع آفتاب تا شامگاه برای دادخواهی ستمدیدگان، رفع ستم و احقاق حقوق مردم در ارگ شاهی می نشست و به امور مردم رسیدگی می کرد. یک روز مردی حقه باز و چاپلوس به ارگ شاهی آمد و همین که چشمش به کریم خان افتاد، شروع به های های گریستن کرده و سیلاب اشک از دیدگان فرو ریخت و طوری گریه می کرد که هق هق هایش اجازه سخن گفتن به او نمی داد.
کریم خان دستور داد او را به گوشه ای برده، آرام کنند تا پس از آن پس به حضور برسد. مردک حقه باز را بردند و آرام کردند و در فرصت مناسب دیگری به حضور کریم خان آوردند. کریم خان قبل از آنکه رسیدگی به کار او را آغاز کند نوازش و دلجویی فراوانی از وی به عمل آورد و آنگاه از خواسته اش جویا شد.
آن مرد گفت: من از مادر کور و نابینا متولد شده ام و سال ها با وضع اسف باری زندگی کرده و از نعمت بینایی و دیدن اطراف و اکناف خود محروم بودم تا اینکه روزی افتان و خیزان و کورمال خود را روی زمین کشیدم و به سختی به زیارت آرامگاه پدر شما رفته و برای کسب سلامتی خود، متوسل به مرقد مطهر ابوی مرحوم شما شدم. در آن مزار متبرک آنقدر گریه کردم که از فرط خستگی و ضعف، بیهوش شده، به خواب عمیقی فرو رفتم!
در عالم خواب و رویا، مردی جلیل القدر و نورانی را دیدم که سراغ من آمد و گفت: ابوالوکیل پدر کریم خان هستم. آنگاه دستی به چشمان من کشید و گفت برخیز که تو را شفا دادم! از خواب که بیدار شدم، خود را بینا دیدم و جهان تاریک پیش چشمانم روشن شد! این همه گریه و زاری امروز من از باب تشکر و قدر دانی و سپاسگذاری از والد ماجد شما بود!
مردک حقه باز که با ادای این جملات و انجام این صحنه سازی مطمئن بود که کریم خان را خام کرده و همانند سیاق پادشاهان پیشین، منتظر دریافت صله، هدیه و مرحمتی بود؛ تا اینکه به ناگاه مشاهده کرد کریم خان برافروخته شده، دنبال دژخیم می گردد! موقعی که دژخیم حاضر گردید، کریم خان دستور داد چشمان مرد حقه باز را از حدقه بیرون بکشند!
درباریان و بزرگان قوم زندیه و کسانی که نزد شاه حضور داشتند برای او تقاضای گذشت و عفو کردند و گفتند که او به امید کرم و بخشش شما آمده و کریم خان را از این کار منصرف کردند و از وکیل الرعایا خواستند از گناه او در گذرد. کریم خان که ذاتاً آدم رقیق القلبی بود، خواهش درباریان و اطرافیان را پذیرفت، ولی دستور داد مرد متملق را به فلک بسته، چوب بزنند!
هنگامی که نوکران شاه مشغول سیاست کردن مرد حقه باز بودند، کریم خان خطاب به او گفت: مردک پدر سوخته! پدر من تا وقتی زنده بود در گردنه بید سرخ، خر دزدی می کرد. من که به مقام و مسند شاهی رسیدم، عده ای متملق برای خوشایند من و از باب چاپلوسی برایش آرامگاهی ساختند و مقبره ای برپا کردند و آنجا را ابوالوکیل نامیدند. اکنون تو چاپلوس دروغگو آمده ای و پدر خر دزد مرا صاحب کرامت و معجزه معرفی می کنی؟!
اگر بزرگان مجلس اجازه داده بودند، چشمانت را در می آوردم تا بروی برای بار دوم از او چشمان تازه و پر فروغ بگیری!
مردک سرافکنده و شرمسار به سرعت از پیش او رفت و ناپدید شد.